Een stichting is een rechtspersoon zonder leden of aandeelhouders. De stichting is dan ook van niemand. Hoewel stichtingen in veel gevallen geen winstoogmerk hebben, zijn er ook stichtingen die een onderneming drijven en daarmee winst behalen. Een stichting mag enkel uitkeringen doen in overeenstemming met haar ideële doel. In het bijzonder mag zij geen uitkeringen doen aan oprichters of bestuurders. Bestuurders of andere bij de stichting betrokken personen mogen wel een salaris of onkostenvergoeding ontvangen voor verrichte werkzaamheden.

De stichting kent in ieder geval een bestuur, bestaande uit ten minste één persoon. Naast het bestuur kan een stichting nog meer organen hebben. Hierbij moet je bijvoorbeeld denken aan een raad van toezicht die toezicht houdt op het bestuur. Maar ook aan een vergadering van aangeslotenen of een vergadering van certificaathouders.

Een stichting wordt opgericht bij notariële akte. In deze akte worden ook de statuten opgenomen. Er is veel vrijheid bij het inrichten van de statuten. Daarom wordt een stichting ook vaak ingezet als administratiekantoor bij een certificering van aandelen.

Bestuurders van een stichting zijn in principe niet in privé aansprakelijk voor de schulden van de stichting. Alleen als er sprake is van onbehoorlijk bestuur kunnen ook de bestuurders in privé aansprakelijk worden gesteld voor hun handelen.

Indien en voor zover een stichting een onderneming drijft, dient zij over de behaalde winsten vennootschapsbelasting te betalen. Indien en voor zover de stichting geen onderneming drijft, zijn winsten niet belast.

Wanneer de stichting als algemeen nut beogende instelling (ANBI), als sociaal belang behartigende instelling (SBBI) of als steunstichting SBBI kwalificeert, zijn er nog wat extra fiscale voordelen ten aanzien van de schenk- en erfbelasting.

 

Vereniging

Een vereniging is een rechtspersoon met leden. We onderscheiden twee typen verenigingen: de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid en de vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid. Een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid is een vereniging waarvan de statuten zijn opgenomen in een notariële akte. Als de statuten van een vereniging niet zijn opgenomen in een notariële akte, spreken we van een informele vereniging, deze heeft beperkte rechtsbevoegdheid.

Daarnaast bestaat er nog de vereniging van eigenaars die ontstaat bij een splitsing in appartementsrechten. Dit is een bijzondere vereniging met voor een groot deel afwijkende regels.

 

Organisatie

Een vereniging heeft een bestuur en een algemene ledenvergadering (ALV). Het bestuur bestuurt de vereniging. Zij geeft leiding aan de vereniging en vertegenwoordigt de vereniging naar buiten toe.

De algemene ledenvergadering wordt gevormd door de leden van de vereniging. Elk lid heeft in de algemene ledenvergadering ten minste één stem.

Bij verenigingen met heel veel leden wordt ook wel eens gewerkt met een getrapt systeem. Daarbij wordt de algemene ledenvergadering gevormd door een ledenraad. Deze raad bestaat dan uit door de leden gekozen afgevaardigden. Zij oefenen namens de leden het stemrecht uit in de algemene ledenvergadering. De algemene ledenvergadering is bevoegd belangrijke besluiten te nemen. Zo benoemt en ontslaat zij in principe het bestuur, is zij bevoegd de statuten te wijzigen en dient zij de door het bestuur opgestelde financiële stukken goed te keuren.

Naast het bestuur en de algemene ledenvergadering kan een vereniging ook nog andere organen hebben. Hierbij moet je bijvoorbeeld denken aan een raad van toezicht die toezicht houdt op het bestuur.

 

Oprichting vereniging

Een vereniging dient opgericht te worden door ten minste twee personen. De statuten van een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid dienen neergelegd te worden in een notariële akte. Daarnaast moet deze vereniging ingeschreven te worden in het handelsregister van de Kamer van Koophandel.

Voor de oprichting van een informele vereniging, dat wil zeggen een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid, gelden geen specifieke vereisten. Hoewel het wel gewenst is om de statuten op schrift te stellen, is dit geen vereiste. Daarnaast is het gewenst om deze vereniging in te schrijven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel.

 

Aansprakelijkheid bestuurders

De bestuurders van een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid zijn niet aansprakelijk voor de verplichtingen van de vereniging. Dit kan anders zijn indien zij zich als bestuurder onbehoorlijk hebben gedragen. Bestuurders van een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid kunnen, naast de vereniging, wel aansprakelijk worden gesteld voor de verplichtingen van de vereniging.

 

Belastingen

Een vereniging kan, net als bijvoorbeeld een BV, een onderneming drijven. Indien de vereniging een onderneming drijft, betaalt zij vennootschapsbelasting over de met die onderneming behaalde winst.

 

Tien verschillen tussen vereniging en stichting

1. Oprichting

•Stichting: alleen bij notariële akte

•Vereniging: bij notariële akte (voor volledige rechtsbevoegdheid), bij onderhandse akte of mondelinge afspraak (voor beperkte rechtsbevoegdheid)

 

2. Geldmiddelen

•Stichting: verbod op winstverdeling onder bestuursleden

•Vereniging: verbod op uitkeringen aan oprichters of bestuurders

 

3. Aansprakelijkheid

•Stichting: geen hoofdelijke aansprakelijkheid van bestuurders

•Vereniging: geen hoofdelijke aansprakelijkheid voor bestuurders (bij volledige rechtsbevoegdheid), hoofdelijke aansprakelijkheid voor bestuurders (bij beperkte rechtsbevoegdheid)

 

4. Inschrijving handelsregister

•Stichting: verplichte inschrijving

•Vereniging: verplicht voor vereniging met volledige rechtsbevoegdheid

 

5. Leden

•Stichting: een stichting mag geen leden hebben

•Vereniging: een vereniging heeft per definitie leden

 

6. Interne organisatie

•Stichting: verplichte instelling van bestuur

•Vereniging: verplichte instelling van algemene ledenvergadering en bestuur

 

7. Bevoegdheden

•Stichting: stichting heeft altijd volledige rechtsbevoegdheid en kan – als de statuten daarin voorzien – ook onroerend goed aankopen.

•Vereniging: vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid kan geen onroerend goed aankopen, vereniging met volledige rechtsbevoegdheid wel, mits de statuten daarin voorzien.

 

8. Statutenwijziging

•Stichting: besluit van bestuur of van Rechtbank

•Vereniging: besluit van algemene vergadering

 

9. Ontbinding en opheffing

•Stichting: door bestuursbesluit of door de rechter (na vordering van het Openbaar Ministerie)

•Vereniging: door besluit van de algemene vergadering, in situaties die in de statuten zijn genoemd, bij faillissement

 

10. Schenkingen, legaten en erven

•Stichting: kan schenkingen en legaten ontvangen en kan ook erven; als de stichting een algemeen nut beogende instelling (ANBI) is, kan deze in beginsel helemaal vrijgesteld zijn van schenk- en erfbelasting

•Vereniging: vereniging met volledige rechtsbevoegdheid kan schenkingen en legaten ontvangen en kan ook erven; als de vereniging een sociaal belang behartigende instelling (SBBI) is, kan deze in beginsel helemaal vrijgesteld zijn van schenk- en erfbelasting.

Vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid kan schenkingen en legaten ontvangen, maar kan geen erfgenaam zijn.